Historie
Anno 2020 wordt de wereld gegijzeld door de wereldwijde Corona pandemie. Om infecties te voorkomen worden onze reisbewegingen beperkt en wisselen we de fysieke wereld vaker dan normaal in voor de digitale wereld.
Zo ook kon onze geplande fietstocht in de zomer, van zuidwest Engeland naar Noordoost Schotland, niet doorgaan. En dus had ik wat meer tijd om in de digitale wereld te speuren naar de historie van mijn familie in Utrecht, waar ik geboren en getogen ben.
Daarbij stuitte ik bij toeval op een ‘lotgenoot’ die het volgende schreef : “De quarantainebepalingen van het verlicht Italiaansch gouvernement brachten de plannen in de war en de reisroute moest zoodanig gewijzigd worden, dat Lugano het startingpoint werd.”
Zijn bericht [Delpher] bleek echter niet uit het jaar 2020 te komen maar uit het jaar 1888. Het was de toen in Utrecht wonende Charles Henry Bingham die in het blad Nederlandsche Sport schreef over zijn fietstocht in 1884, die uiteindelijk over 791 km van Chiasso naar Mainz zou voeren. De quarantainebepalingen hadden te maken met de toen heersende Cholera.
Bedenk dat de fiets toen een ‘hoge bi’ was, ofwel ‘vélocipède’, met een enorm groot voorwiel, een heel klein achterwieltje, en met de pedalen direct aan de as van het voorwiel. De ‘achterwielaandrijving’ met een fietsketting moest immers nog worden uitgevonden.
Bingham schrijft dat met een ‘hoge bi’ het dalen in de bergen best lastig is: “Wij zetten onze zadels goed achteruit om te voorkomen dat we over den handkruk zouden duikelen, en zoo steeds stevig remmende, begonnen wij neder te dalen.” Klimmen was blijkbaar ook niet makkelijk: “Nadat wij weder een steilen heuvel waren afgedaald moesten wij afstijgen, en heette het klimmen, klimmen en nog eens klimmen”.
Verder speurend naar Bingham blijkt hij een enorm bevlogen fietser, en heeft hij Utrecht op de kaart gezet als ‘fietsstad’. Hij was in 1880 een van de eerste Utrechters op een fiets (de vélocipède). En hij richtte in 1883 tijdens een bijeenkomst in het Utrechtse Café Buitenlust naar Engels voorbeeld de ANWB op, dat toen nog ‘Het Nederlandsche Vélocipèdisten-Bond’ heette. Kort daarna werd aan de Maliebaan in Utrecht ook het eerste fietspad van Nederland geopend!
Uiteindelijk maakte Bingham van zijn hobby zijn werk door in 1887 in Utrecht de rijwielfabriek ‘Simplex Automatic Machine Company’ op te richten. Het ging inmiddels om ‘moderne fietsen’ met twee evengrote wielen en een ketting. Kort daarna (1900) opende Bingham aan de Biltstraat ook zijn ‘wielrijschool’, waar iedereen kon leren fietsen.
Vermeldenswaardig is nog dat Simplex in 1932 al samen met Philips een elektrische fiets produceerde en verkocht!
Zo’n kort fragment over de velocipedetijd van Bingham maakte mij nieuwsgierig naar de pioniers die hem voorgingen met de uitvinding van het wiel, de allereerste fiets, en hoe de fiets zich verder heeft ontwikkeld.
Hier vind je wat antwoorden: